Liệt dây thần kinh số 7 hay còn gọi là liệt VII ngoại biên, là tình trạng mất vận động hoàn toàn hay một phần các cơ của nửa mặt, do tổn thương dây thần kinh mặt. Bệnh gây ra triệu chứng méo miệng và liệt mặt; Bệnh không những ảnh hưởng thẩm mỹ, giao tiếp của bệnh nhân mà còn để lại nhiều biến chứng nguy hiểm.
Liệt dây thần kinh số 7 là căn bệnh có thể xảy ra ở mọi đối tượng, không phân biệt giới tính, tuổi tác. Biểu hiện chính của bệnh là liệt nửa mặt, méo miệng. Đây là căn bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể gây ảnh hưởng nặng nề và để lại di chứng nếu không được điều trị đúng cách.
Mục lục bài viết
1. Nguyên nhân
Dây thần kinh mặt có đường đi rất phức tạp từ thần kinh trung ương qua thái dương và tuyến mang tai rồi đến các cơ ở vùng mặt. Đây chính là lý do các tổn thương vận động của nửa mặt bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân: nguyên nhân từ thân não, ở dây thần kinh số 7, tuyến mang tai…
Các nguyên nhân gây ra rất đa dạng :
- Do bị nhiễm lạnh đột ngột, trúng gió;
- Mắc các bệnh hô hấp trên như viêm tai – mũi – họng mà không được điều trị;
- Có bệnh lý ở nền sọ;
- U của hệ thần kinh trung ương;
- U dây thần kinh thính giác;
- Bị chấn thương ở xương chũm, vùng thái dương,…
- Bệnh huyết áp;
- Đái tháo đường;
- Xơ vữa động mạch;
- Do virus….
Nguyên nhân:
- Liệt dây VII trung ương: Liệt mặt điển hình do các khu trú trong sọ gây ra tai biến mạch máu não, u của hệ thần kinh trung ương, u dây thần kinh thính giác.
- Liệt dây VII ngoại biên: Tổn thương dây VII từ xương thái dương trở ra còn gọi là liệt mặt Bell, thường do lạnh, hoặc do viêm.
2. Đối tượng có nguy cơ liệt dây thần kinh số 7
- Người có hệ miễn dịch bị suy giảm và sức khỏe yếu.
- Thai phụ.
- Thường xuyên trải qua tình trạng căng thẳng, thức khuya.
- Hay uống rượu bia.
- Người có tiền sử với bệnh xơ vữa động mạch, huyết áp.
- Hay phải đi sớm về khuya.
- Ở trong môi trường nóng lạnh đột ngột
3. Liệt dây thần kinh số 7 có biểu hiện như thế nào ?
Biểu hiện của căn bệnh này khá rõ ràng, rất dễ để người bệnh phát hiện. Các triệu chứng xảy ra đột ngột với các dấu hiệu:
- Tuyến lệ hoạt động không tốt, mí bị sụp, khô mắt, không thể nháy hoặc nhắm mắt.
- Miệng bên liệt khó mỉm cười, khó hoặc không thể khép lại, chảy dãi.
- Mặt bị xệ xuống hoặc hơi cứng bất thường, méo miệng lệch về một bên.
- Khóe miệng, vùng trán bị dị cảm.
- Bị đau quanh góc hàm, xương chũm, thái dương, tai.
- Vị giác bị thay đổi.
- Nhạy cảm hơn với âm thanh.
- Rối loạn lời nói hoặc khả năng nhai nuốt.
- Ở bên mặt bị liệt dễ bị đọng thức ăn, uống nước hay bị trào ra.
- Một bên mặt có cảm giác bị tê và yếu cơ hẳn đi.
- Nếu bị liệt dây thần kinh số 7 sau đợt nhiễm trùng zoster hay herpes simplex có thể gây ra những cơn đau dữ dội, nổi mụn nước ở lưỡi hoặc vòm miệng.
4. Mức độ nguy hiểm của liệt dây thần kinh số 7
Bệnh liệt dây thần kinh số 7 có thể gây ra các di chứng :
- Viêm kết mạc, viêm giác mạc, loét giác mạc, lộn mí. Các biến chứng này có thể phòng tránh bằng nhỏ mắt bảo vệ, đeo kính, khâu sụn mí hoàn toàn hay một phần.
- Co thắt nửa mặt sau liệt mặt: Biến chứng này gặp ở các thể nặng do tổn thương dây thần kinh với phân bố lại thần kinh một phần.
- Đồng vận: Biểu hiện co cơ không tự chủ phối hợp với các hoạt động tự chủ như mép bị kéo khi nhắm mắt. Thất bại trong điều trị, phục hồi chức năng có thể giảm bớt khó chịu này.
- Hội chứng nước mắt cá sấu: Hiếm gặp, biểu hiện chảy nước mắt khi ăn.
5. Điều trị như thế nào ?
Với tình trạng liệt dây thần kinh số VII, các bác sĩ điều trị sẽ điều trị nội khoa, kết hợp ngoại khoa để mang lại hiệu quả nhanh chóng và toàn diện cho bệnh nhân.
Điều trị Nội khoa :
- Bác sĩ sẽ sử dụng nhiều nhóm thuốc khác nhau kết hợp cùng một số biện pháp khác để đạt được hiệu quả cao nhất, giúp phục hồi được chức năng của dây này.
- Thuốc được dùng có thể là: các loại vitamin thuộc nhóm B, thuốc giãn mạch, thuốc kháng viêm.
- Một số biện pháp khác: bấm huyệt, châm cứu, hồng ngoại, xoa bóp, sóng ngắn,… Bác sĩ sẽ tránh những kích thích quá mức để tránh xảy ra tình trạng co cứng cơ mặt.
Điều trị Ngoại khoa
Nếu thấy cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật. Những trường hợp phải can thiệp bằng phương pháp điều trị này chủ yếu là để loại trừ nguyên nhân gây liệt dây thần kinh số 7 như áp xe não, u não, có khối máu tụ, viêm tai xương chũm,…
Mức độ liệt dây thần kinh số 7 ở mỗi người không giống nhau. Vì thế muốn biết được chính xác tình trạng liệt dây thần kinh số 7 có thể chữa khỏi không cho từng bệnh nhân cụ thể thì cần phải đến bác sĩ chuyên khoa thăm khám. Lưu ý rằng, ngay khi nghi ngờ có biểu hiện bị liệt dây thần kinh số 7 nên đến gặp bác sĩ ngay vì bệnh càng chữa sớm thì khả năng khỏi càng cao.